STREFA C=

   W 1977r. firma Commodore Business Machines zaprezentowała pierwszy komputer osobisty PET. Zatrudniony w niej młody i rzutki konstruktor Chuck Peddle, zbudował wówczas urządzenie, które nazwał TOI. W 1978r. zaprezentował swoją konstrukcję szefowi firmy, Jackowi Tramielowi. Ten obejrzał prototyp TOI, po czym zarządził uproszczenie konstrukcji. Chuck wziął się do pracy i stworzył VIC-20, do którego, jak później wspominał, nigdy nie czuł większego sentymentu. Po wchwilowym sukcesie rynkowym - w 1981r. VIC-20 sprzedawał się jednak źle. I wówczas Tramiel przypomniał sobie o TOI. Chuck wprawdzie opuścił już firmę, ale pozostawił szkicową dokumentację TOI. Zespół konstruktorów firmy pod kierownictwem Shiraza Shinvija przerobił nieco komputer i w ten sposób powstał bardzo elastyczny konstrukcyjnie mutant, który nazwano Commodore 64. Miał to być prosty komputer edukacyjny dla każdego. Nawet sami twórcy nie zdawali sobie sprawy z ogromnych możliwości zaprezentowanego po raz pierwszy w grudniu 1982r. mikrokomputera. Tak doszliśmy do fenomenu C64 na rynku mikrokomputerowym. Żadna inna firma nie może się szczycić tym, że przez 6 lat nieprzerwanie jeden model mikrokomputera utrzymuje czołową pozycję, uzyskując 13 mln sprzedanych egzemplarzy.

Płyta pozwalająca dołączyć do 4 cartridge'ów z przyciskami resetującymi.

   W ciągu ostatnich kilku lat na rynku komputerowym ukazało się kilkanaście mikrokomputerów domowych nowocześniejszych lub lepszych konstrukcyjnie niż C64 (TI99a, BBC, Sharp, a nawet Commodore 4+). Okazały się one sezonowymi efemerydami, zaś poczciwy C64 trzyma się nadal i to nieźle. Wydaje się, że przyczyny są dwie. Elastyczność konstrukcji C64 daje praktycznie nieograniczone możliwości rozbudowy i przebudowy. "Poprawianie komputera" jest przy tym tak łatwe, że daje sobie z nim radę nawet średniozaawansowany elektronik. Ponadto wszelkie przeróbki nie naruszają pełnej zgodności z podstawową wersją C64. W rezultacie do C64 wyprodukowano niezliczoną ilość przystawek pozwalających wykorzystać ukryte dla przeciętnego użytkownika możliwości komputera. Wbrew krążącej po Polsce opinii C64 jest najlepiej programowalnym mikrokomputerem domowym świata. Czasopismo "Commodore Welt" w październiku 1988r. oceniało, że na C64 stworzono ponad 25000 gier i ok. 10000 programów użytkowych. Liczba ta nie obejmuje programów napisanych przez amatorów ani programików zamieszczanych w 54 czasopismach całkowicie lub częściowo poświęconych Commodore 64. Z firmą Commodore współpracuje w samych tylko Stanach Zjednoczonych 265 firm software'owych i 332 hardware'owych (adresy tych firm są do uzyskania np. w Commodore Clan Komoda - największym polskim klubie skupiającym 2374 użytkowników komputerów Commodore).

   W ciągu ostatnich lat pojawiło się wiele nowych firmowych urządzeń peryferyjnych. Stacja dysków 1541 II różni się od 1541 zasilaczem umieszczonym na zewnątrz obudowy, dzięki czemu jest mniejsza i nie przegrzewa się. Zmieniona elektronika ma zapewnić większą szybkość. Oprócz niej jest stacja 1581 dla dyskietek 3,5'', 808kB, siedmiokrotnie szybsza niż 1541. Monitor 1084 zaprojektowano z myślą o Amidze, ale ma on również gniazdo dla C64/128. Daje dużo lepszy i stabilniejszy obraz, większe nasycenie barw niż monitory 1801 czy 1902. Commodorowska drukarka MPS 1250 pracuje w standardach Commodore i Centronics, ma pismo listowe (NLQ), w zależności od potrzeby emuluje Epsona, IBM Graphic Printer lub MPS 803, od której różni się poprawionym krojem czcionek. W postaci dołączanej przystawki dostarczane jest wraz z zasilaczem i oprogramowaniem rozszerzenie pamięci 320kB. Poza tym produkowana jest mysz 1351 o dwóch trybach pracy (własny i emulacja joysticka) oraz modemy 300 i 1200 bodów. Oprócz sprzętu firmowego istnieje wiele urządzeń zalecanych przez producenta:
- przystawka zegara (z podtrzymaniem akumulatorowym) i kalendarza.
- Epyx Fast Load - daje pięciokrotne przyspieszenie pracy stacji dysków (skrócone rozkazy systemu operacyjnego stacji 1541).
- Ketek Data Director - urządzenie pozwalające przyłączyć dodatkową, piątą stację dysków lub drukarkę albo umożliwiające przyłączenie jednej stacji dysków (drukarki) do dwóch Commodore 64.
- Promenade - programator epromów (do 64kB), prosty w obsłudze. Mając taki programator można tworzyć dowolne własne przystawki do Commodore 64.
- Leutnant Kernal - sztywny dysk 20MB i o szybkości 120 razy większej niż stacja 1541, zgodny ze wszystkimi programami działającymi na 1541. C64 jest jedynym mikrokomputerem domowym na świecie, do którego jest produkowany twardy dysk i to aż w czterech typach.

Stacja 3,5'' dyskietek 1581 dla Commodore 64 i 128. Wbudowany procesor 6502,
8kB RAM i 32kB ROM.

   Choć Commodore jest urządzeniem amerykańskim, w dziedzinie uzupełnień sprzętowych Europa wyprzedza USA. Są więc europejskie plottery - cała gama od zabawkowego 1520 na wstęgę papieru szerokości 11,4cm do profesjonalnych A1, digitizery obrazu i dźwięku - te ostatnie pozwalają na umieszczenie w pamięci C64 fragmentu nagrania magnetofonowego trwającego 15...45s i odtworzenie go lub obróbkę za pomocą jednego z wielu programów muzycznych. Jest interfejs Midi - umożliwiający przyłączenie do C64 instrumentów mających wyjście tego standardu. SoundBox - dodający do trzech istniejących już kanałów dźwiękowych pięć dodatkowych i umożliwiający stereofoniczne odtwarzanie zaprogramowanych melodii. Coraz popularniejszy jest wideodigitizer firmy PrintundTechnik - pozwalający wczytać do pamięci C64 obraz z magnetowidu lub kamery wideo. Dostarczane wraz z tym urządzeniem oprogramowanie pozwala na obróbkę uzyskanego obrazu i zapisanie go w formacie popularnych programów służących tworzeniu grafiki lub jako niezależnego zbioru (np. do wykorzystania we własnych programach). Poza tym można kupić np. stację meteorologiczną, która odbiera m.in. sygnały satelitów meteo, przystawkę zamieniającą C64 w oscyloskop pracujący w czasie rzeczywistym, o zakresie do 20kHz.

   Wsród piratów popularnością cieszą się przystawki typu freezer, umożliwiające kopiowanie każdego programu (najbardziej znane to PowerCartridge, FinalCartridge, FreezeFrame, MkBoard i Action Replay). Są przystawki lub przeróbki sprzętowe przyspieszające 3...240 razy prędkość transmisji z dysku (najbardziej rozpowszechniony w kraju to system SpeedDOS Plus, najszybszy TurboAccess). FisherTechnic to rodzaj klocków Lego; z których można zbudować plotter i digitizer (choć o niewielkiej dokładności), robota, samochód i jeszcze sześć innych zabawek, a wszystko to sterowane za pomocą C64. Zresztą firma Lego też wypuściła własny (lecz dużo droższy) zestaw sterowany przez C64.

Dwa modemy 300, 1200 bodów, jedne z wielu opracowanych dla C64.

   W Polsce dostępne są w miarę łatwo wszelkie "dopalacze" dyskowe i freezery, trafiają się klawiatury muzyczne, interfejsy do drukarek i digitizery dźwięku.

   Istnieje też całe mnóstwo innych przystawek (np. dla krótkofalowców, przystawka nadzorująca podlewanie kwiatów, czy po prostu programy przerzucone z dysku na EPROM i zamontowane w cartridge'ach). Wśród tego sprzętu istnieje również naprawdę oryginalne polskie rozwiązanie; Turbo C64 - przeróbka autorstwa P.Jędrysika - umożliwia pracę procesora z taktowaniem 2MHz, co oznacza dwukrotnie szybszą pracę (coś dla wykonujących skomplikowane obliczenia i mistrzów gier). Turbo C64 jest, co prawda, dwukrotnie wolniejsze niż przystawka 4MHz Rossmoellera, ale o wiele od niej tańsza, nie wystająca z komputera, a przy tym działająca ze wszystkimi programami. Drugie oryginalne opracowanie to EKG - rozwiązanie sprzętowo-programowe autorstwa M.Gawora i J.Piekarskiego, pracujące od dwóch lat w krakowskich szpitalach. Przystawka ta odczytuje, analizuje i wyprowadza w formie wykresu pomiary EKG.

   Podziękowania dla Hansa za użyczenie materiałów do tego artykułu.

Autor: Data realizacji: Data publikacji: Data modyfikacji: Pierwsza publikacja:

Marek Pampuch - 4.5.2004 - Horyzonty Techniki 4/89

Instrukcja używania systemu komentarzy    

1. W polu "Podpisz się" umieszczasz swoje Imię, Nazwisko albo Pseudonim używając znaków alfanumerycznych: A-Z, 0-9 oraz znaków specjalnych, np.: !^<>" ' itp.
   Tagi HTML są nieaktywne.
   
   
2. W polu "Wpisz treść" umieszczasz komentarz używając znaków alfanumerycznych: A-Z, 0-9 oraz znaków specjalnych, np.: !^<>" ' itp. Klawisz ENTER tworzy nowy akapit.
   Tagi HTML są aktywne. Możesz:



Możliwość:	Komenda:	Przykład:
a.   Pogrubić tekst:	<B></B>	Pogrubiony
b.   Pochylić tekst:	<I></I>	Pochylony
c.   Podkreślić tekst:	<U></U>	Podkreślony
d.   Stworzyć indeks górny:	<SUP></SUP>	Indeks górny
e.   Stworzyć indeks dolny:	<SUB></SUB>	Indeks dolny
f.   Użyć czcionki maszynowej:	<TT></TT>	Czcionka maszynowa





Adresy URL wpisujemy w postaci http://nazwastrony.pl, ftp://nazwastrony.pl.
Adresy email wpisujemy w postaci nazwa@nazwa.pl.
Adresy Gadu-Gadu wpisujemy w postaci gg:1234567 (bez spacji).

Proszę pamiętać o domykaniu otwartych tagów.
Przed naciśnięciem przycisku Komentuj, zaznacz checkboks przy jego prawym boku.