SPRZĘT

1. Wstęp.
   Od początku swego istnienia mikrokomputer commodore 64 jest bardzo elastyczną platformą w rękach programistów oraz użytkowników. Chyba dzięki temu zyskał sobie zasłużone miejsce w historii rozwoju informatyki, a napewno w domach wielu z nas. Jak się okazuje, nie stracił zbyt na funkcjonalności pomimo swego dosyć sędziwego wieku. Potrafi w mniemaniu wielu dorównać kroku wyżej zaawansowanym platformom komputerowym, przeobrażając się ze zwykłej zabawki w narzędzie pracy. Ale z pewnością nie byłoby to wszystko możliwe, gdyby nie porty i interfejsy w jakie zaopatrzyli go projektanci. To za sprawą tych gniazd, cieszymy się z możności słuchania muzyki, drukowania dokumentów, zapisywania danych na nośnikach i innymi rzeczami. Ponieważ tematem tego artykułu ma być budowa szeroko rozpowszechnionego portu RS-232, przystąpmy bezzwłocznie do dzieła.

2. Trochę teorii.
   Pomimo, że szeregowe przesyłanie bajtów nie jest wynalazkiem szczególnie wydajnym, to jak obserwujemy jest często stosowane. Obsługa klawiatury, modemu, myszy nadal odbywa się na tym poziomie i nawet zmiana standardów, w postaci innych portów, nie wpłynęła na zmianę zasady pracy tych urządzeń. Ale wróćmy do c-64. Niemała część urządzeń zewnętrznych od komputera PC będzie także funkcjonowała z commodore, jeśli wyposażymy się w konwerter poziomów TTL/RS-232. Ta przystawka gwarantuje poprawne przekazanie informacji w obydwie strony i musi być zastosowana, skoro podłączamy osprzęt różny od dedykowanego dla commodore. User port jest zaopatrzony we wszystkie podstawowe linie, wymagane przy transmisji szeregowej. Niestety są one w standardzie TTL, czyli poziomy napięć nie są zgodne z zaleceniami interfejsu RS-232, który pracuje w technologii CMOS. W technice TTL rozróżniane są napięcia niesymetryczne +5V oraz masa, zaś w CMOS są symetryczne +-12V oraz masa. Dlatego dla złącza c-64 stosuje się nazewnictwo RS-232C i w ten sposób dokonuje się podział na dwie kategorie.

3. Do dzieła.
   Zbudowanie interfejsu można zrealizować na kilka sposobów, w tym wypadku poruszymy tylko jeden, a to za sprawą kilku niezaprzeczalnych jego zalet. Poniższy układ charakteryzuje się tym, że:

• jest łatwy do zbudowania (początkujący elektronik nie powinien mieć kłopotów ze złożeniem),
• wymaga tylko jednego napięcia zasilania +5V (można pobierać z pinu 2 user portu c-64),
• zajmuje niewiele miejsca (można schować w obudowie),
• nie jest drogi (koszt układu scalonego ok.6 zł)
• fantastycznie współpracuje z oprogramowaniem (NOVATERM dla c-64).

   Do zbudowania potrzebne będą (spis elementów):

   Układ MAX 232, wykonany w technologii CMOS, zawiera w swej strukturze pojemnościowy podwajacz napięcia z układem inwertera. Z tego właśnie powodu może być zasilany pojedyńczym napięciem i spełnia jednocześnie wymagania normy V.28. Kostka jest w stanie pracować z prędkością maksymalną 120 kbit/s (200 kbit/s dla MAX 232A). Według aplikacji producenta, kondensatory zewnętrzne powinny być pojemności przynajmniej 1uF, ale można śmiało zwiększyć pojemność do około 10uF i nie będzie to w niczym przeszkadzać. Interfejs według założeń normy powinien prawidłowo funkcjonować przy długości przewodu rzędu kilkunastu metrów lub więcej (od strony PC). Ale przy tak długich połączeniach przewód musi być w oplocie, czyli tzw. ekranie, który skutecznie zmniejszy powstawanie przekłamań. Trzeba pamiętać, że zbyt długie połączenia będą przyczyną zmniejszenia prędkości przesyłu, stąd najlepiej ograniczyć je na tyle, na ile jest to potrzebne. Po stronie TTL, nie możemy już sobie pozwolić na taki luksus i tutaj rygorystycznie zmniejszamy odległość do kilkunastu (!) centymetrów maksymalnie. Dlatego może wygodniej będzie wmontować układ wewnątrz obudowy c-64 i wyrzucić wtyczkę na tył obudowy (podłączanie w tym momencie innych urządzeń do user portu może być trochę ryzykowne; będą podpięte równolegle do portu, poza tym wydajność prądowa pinu 2 jest przecież 100mA).
   Czas najwyższy spojrzeć na schemat:

   Widzimy po lewej stronie linie CTS, /DTR, TXD, RXD. Dwie pierwsze z nich służą do sprzętowego potwierdzenia gotowości odebrania danych (clear to send) i gotowości terminalu do transmisji (data terminal ready). Ogólnie przekazują sygnały sterujące - potwierdzenia typu handshake. Rzeczywiste dostarczanie danych realizują linie TXD (dane wysyłane) i RXD (dane odbierane). Są nazywane liniami transmisji i odbioru danych. Nie są to wszystkie dostępne linie interfejsu 232, ale że commodore nie korzysta z pozostałych, to z powodzeniem można ograniczyć się do podanych, a nawet do dwóch: RXD i TXD.

4. Oprogramowanie.
   W tym rankingu PC doczekał się wielu programów do obsługi transmisji szeregowej. Najlepiej, podczas testów, sprawował się Norton Commander dla DOS i Terminal dla Windows 3.11. W przypadku c-64 jest bardzo porządny taki jeden - Novaterm, gdzie posiadamy sporo opcji konfiguracyjnych. I właśnie w tej chwili powiemy sobie jak ustawić parametry, aby transmisja przebiegła bez szwanku.
   Najważniejsze, aby oba terminale były ustawione według tych samych nastaw. W przeciwnym razie wystąpi konflikt i do połączenia nie dojdzie. Ustawmy następujące opcje:

• dla PC
  
  - port COM2
  - prędkość 2400 bodów
  - bity danych : 8
  - kontrola parzystości : parzystość (lub nieparzystość)
  - bity stopu : 1
  - kontrola RTS/CTS : brak
  
  - emulacja terminala : VT 100 (lub ANSI)
  - typ terminala : Xmodem-1K (lub Kermit, Punter, Xmodem)
  - ustawienia terminala : echo włączone
  
  
• dla c-64
  
  - prędkość 2400 bodów
  - bity danych : 8
  - kontrola parzystości : parzystość (lub nieparzystość)
  - bity stopu : 1
  - kontrola RTS/CTS : brak
  
  - emulacja terminala : VT 100 (lub ANSI)
  - typ terminala : Xmodem-1K (lub Kermit, Punter, Xmodem)
  - ustawienia terminala : echo włączone
  

   Powyższa konfiguracja daje pewne i szybkie połączenie. Działamy z największą dla commodore prędkością 2400 bitów/s, transportujemy 8 bitów na raz, wymagamy aby następowało sprawdzenie poprawności danych przez kontrolę bitu parzystości, zmniejszamy oczekiwanie bitów stopu do najmniejszej wartości, korzystamy z emulacji VT 100, przez co otrzymujemy dokładny obraz tego co zostało nadane na ekranie przeciwległego urządzenia (i na odwrót), typ terminala Xmodem-1K, który spowoduje wysyłanie paczek danych porcjami po 1 kilobajcie oraz włączamy echo, aby widzieć na naszym ekranie to co piszemy z klawiatury. Tak po krótce prezentuje się całe zagadnienie transmisji danych. Jeśli któraś z wyżej wymienionych opcji nie występuje w użytym programie, koniecznie należy odszukać parametry wspólne dla obu programów i sprawdzić poprawność ustawienia. Polecam wykonanie eksperymentów z różnie ustawionymi opcjami.

Autor: Data realizacji: Data publikacji: Data modyfikacji: Pierwsza publikacja:

Reiter (Apidya) - 4.1.2001 - Filety on-line

Instrukcja używania systemu komentarzy    

1. W polu "Podpisz się" umieszczasz swoje Imię, Nazwisko albo Pseudonim używając znaków alfanumerycznych: A-Z, 0-9 oraz znaków specjalnych, np.: !^<>" ' itp.
   Tagi HTML są nieaktywne.
   
   
2. W polu "Wpisz treść" umieszczasz komentarz używając znaków alfanumerycznych: A-Z, 0-9 oraz znaków specjalnych, np.: !^<>" ' itp. Klawisz ENTER tworzy nowy akapit.
   Tagi HTML są aktywne. Możesz:



Możliwość:	Komenda:	Przykład:
a.   Pogrubić tekst:	<B></B>	Pogrubiony
b.   Pochylić tekst:	<I></I>	Pochylony
c.   Podkreślić tekst:	<U></U>	Podkreślony
d.   Stworzyć indeks górny:	<SUP></SUP>	Indeks górny
e.   Stworzyć indeks dolny:	<SUB></SUB>	Indeks dolny
f.   Użyć czcionki maszynowej:	<TT></TT>	Czcionka maszynowa





Adresy URL wpisujemy w postaci http://nazwastrony.pl, ftp://nazwastrony.pl.
Adresy email wpisujemy w postaci nazwa@nazwa.pl.
Adresy Gadu-Gadu wpisujemy w postaci gg:1234567 (bez spacji).

Proszę pamiętać o domykaniu otwartych tagów.
Przed naciśnięciem przycisku Komentuj, zaznacz checkboks przy jego prawym boku.